İntihal Raporu Nedir?

İntihal Raporu Nedir?

Bir çalışmanın ya da bir eserin özgünlük seviyesini belirlemek için kullanılan programlardan elde edilen veriler, intihal raporu olarak adlandırılır. Bilindiği gibi başka kişiye ait olan bir fikir ya da bilimsel çalışma, kaynak gösterilmeden başka bir çalışmada kullanılırsa, bu eylem, intihal suçu olarak geçer. Dolayısıyla intihale konu olan eylemin ne boyutta olduğunu ve eserin ne kadarını kapsadığını araştırmak gerektiği zaman, intihal denetleme programlarına başvurulur. Yapay zeka tabanlı çalışan bu programlar oldukça yüksek oranda gerçek sonuçlar veriyor. Bu uygulamalar sayesinde pek çok eser sahibi ve kurum, özgün çalışmalara ulaşma konusunda ve daha önceden tamamlanmış çalışmaları koruma noktasında, büyük rahatlığa kavuştu. İntihal programlarından alınan raporlar ile tespit edilen intihal oranları, akademik bir çalışmanın geçtiği süreçleri de anlatır. Çalışmanın ne kadarı özgün ne kadarı başka kaynakların doğrudan alıntılanması ile yapılmış, intihal raporunda detaylı olarak görülebilir.

İntihal raporu veren programlar

İntihal raporu veren programlar, belirli bir algoritma içinde çalışır. İnternet destekli çalışan bu programlarda belirli ölçülerde ve belirli sayıda veri incelenebilir. Araştırma yapılacak ve incelenecek çalışmanın boyutlarına göre de kullanılacak intihal programı değişebilir. Akademik çevrelerde ve bilim dünyasında sıklıkla kullanılan intihal raporu veren program, Turnitin’dir. Bu programın en kuvvetli noktası, dünya genelindeki pek çok kurumun onayını almış olmasından ileri geliyor. Bu nedenle ülkemizde de pek çok üniversite akademik bazda yazılan çalışmalar için Turnitin tabanlı intihal raporu talep eder. Bu program raporunda özgün çıkan bir çalışma, ilgili üniversitenin de kabul edeceği bir çalışma olacaktır.

İntihal Raporu Değerlendirme Süreci

İntihal denetleme programının kontrol bölümüne yüklenen bir çalışma, içinde tespit edilen intihal bölümlerinin, çalışmanın geneline oranla ne boyutta olduğu ölçümlendikten sonra raporlanır. Tüm makaleler için intihal raporu değerlendirme süreci bu şekildedir. Örnek olarak özgün olması gereken akademik bir makale Turnitin programına yüklenip %85 oranında Özgün %15 oranında intihal raporuna sahipse, çalışmanın %15’lik kısmı geçersiz kabul edilir. Tabii bu durum, akademik çalışmanın, ilgili üniversite tarafından revize uyarısı almasına neden olacaktır. Üzerinde çalışılan eserin yer aldığı metinler, alıntılar ve cümleler, akademik çalışmanın içerisinde intihal olarak görülebilmektedir. Bazı durumlarda, ithaf edilen alıntının, o çalışmada olması zorunlu olduğundan, belli bir oranla sınır olmak kaydıyla, intihal yüzdesi kabul edilebilmektedir. Tabii bu üniversiteye ve ilgili çalışmaya göre farklılıklar gösterir.

İntihal raporu sonuçlarında kabul gören intihal oranı

İntihal raporu veren programlar, yapay zeka tabanlı olduğu için çalışma içerisinde tırnak içine alınarak ve eser sahibi belirtilerek gösterilen bir çalışmanın o bölümü, program içinde intihal olarak gözükür. Bu sebepten ötürü bu alıntılamalar %20 ve %15 oranına kadar çalışmada kabul edilebilen oranlardır. Şayet alıntılama oranı yüzde 25’in üzerinde ise bu, intihal olarak değerlendirilir ve bu oranın çalışmayı hazırlayan tarafından kabul edilen oran arasına çekilmesi istenir. Alıntı oranı olarak kabul görülen %15 ve %20 oranları eserin ya da akademik çalışmanın özgünlüğünü bozmamak adına koyulmuş sınırdır. Bu seviyeyi aşan alıntıların, çalışmanın özgürlüğünü bozduğu, tüm akademik çevrelerde ortak kanıdır.

İntihal Oranı Nasıl Düşürülür?

İntihal Oranı Nasıl Düşürülür? Konusu, içinde intihal tespit edilen tüm çalışmaların ortak sorusudur. Büyük emek ve zahmetlerle hazırlanan proje ve akademik çalışmaların intihal engeline takılmaması için çalışma mutlaka belirli aşamalarda intihal programlarına sokulmalıdır. Böylece tespit edilen alıntı oranları görülecek ve gerekli düzenlemelerle çalışma özgünlüğünü koruyabilecektir. İntihal oranını düşürmek için kullanılan bazı yöntemler vardır Bunlar:

• Doğru referans sunumu: Çalışma içerisinde kullanılan kaynaklar ve alıntılar mutlaka olması gerektiği gibi referanslanmalıdır. Yararlanılan tüm kaynakçaların atlanmadan eksiksiz belirtilmesi gerekir.
• Özgün içerik eklemek: Alıntı olarak tespit edilen kısımların yerine yeniden özgün içerikler ekleyerek, çalışmanın intihal oranı düşürülebilir.
• Alıntı işaretlerini kullanmak: Çalışma içinde kullanılan alıntılar için gerekli olan işaret mutlaka kullanılmalıdır. Doğru kodlama ve doğru işaretlemeler, intihal oranını düşük tutan ayrıntılardır.
• Yeniden yorumlamak: Alıntı olarak çıkan cümle, anlam bütünlüğünü bozmadan, yeni ifade ve kavramlarla yazılarak, intihal oranı düşürülebilir.

İntihal eylemi genel olarak iki şekilde gerçekleşir. Tez hazırlanırken metinlerin içerisine başka kaynakları doğrudan kes kopyala yapıştır yöntemi ile alıntılamak, en sık uygulanan intihal biçimidir. Bu çalışma türü doğrudan reddedilen ve iptal edilen bir çalışmadır. Diğer intihal türü ise aldığı kaynakçalardaki verilerin olması gerektiği gibi eklenmemesinden kaynaklanır. Dikkatsizlik ve maddi kusurla ortaya çıkan bu intihal türü, gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra ortadan kaldırılabilir.

İntihal tehlikesiyle karşılaşmamak için dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle sıralanabilir:

• Hazırlanan çalışma mutlaka Özgün kaynaklarla yürütülmeli ve yapılan alıntılamaların oranına dikkat edilmelidir.
• Kaynakça olarak gösterilmesi kabul edilmeyen verileri mutlaka elemeli ve çalışmaya zenginlik katacak kaynakçalar ön plana çıkarılmalıdır
• Yapılan bütün atıflar, eksiksiz ve olması gereken sıralamada bulunmalıdır.
• Alıntı yapılan cümleleri özgün ifadelerle yorumlanarak yazmaya dikkat edilmelidir.
• Yararlanılan tüm kaynaklar, kılavuzda belirtildiği gibi sistematik bir düzende yazılmalıdır.
• Özgünlük testi programları kullanılarak çalışmanın intihal düzeyi kontrol edilmelidir.

Uzun yıllar süren ve büyük uğraşlarla ortaya çıkarılan eserlerin, emek vererek hazırlanan akademik metinlerin ve tezlerin intihal tehlikesiyle akamete uğramaması için konunun uzmanı olan kuruluşlardan da destek alınabilir. Ortak akıl ve karşılıklı değerlendirmelerle yürütülen çalışmaların intihal sorunu ile karşılaşması, büyük oranda engellenmiş olacaktır.

İntihal Raporu Alma

İntihal raporu alma işlemi, özgünlüğü kanıtlanmak zorunda olan tüm çalışmalar için geçerlidir. Tez ve akademik makalelerde kurumların kabul ettiği uluslararası intihal raporu veren programların tercih edilmesi şarttır. İçerik ve konu kapsamına göre yazılı metinlerimizi belirli periyodlarda inthal programlarına yükleyerek kontrol etmemiz gerekir. Bu yöntem sayesinde çalışmanın sonunda en başa dönmeden son bölümün kontrolünü de yaptıktan sonra intihal raporunu alabiliriz.

İntihal raporu altında sınıflandırılan dokümanları belirli bir süre saklamak iyi bir tercihtir. Çünkü herhangi bir aksaklık olması halinde  yedekte tutulan rapor çalışmanın sahip olduğu özgünlük düzeyini yeniden belgelemiş olacaktır. İntihal raporu almadan bir tez çalışmasını kesinlikle ilgili kuruma teslim etmemek gerekir, çünkü ortaya çıkacak herhangi bir intihal durumunda çalışma iptal edilmiş olur. Bu durumda çalışma için verilen gayret boşa gider ve öğrencinin akademik çalışma konusunda gösterdiği dürüstlük tartışmalı hale gelir. Kendi özgün çalışmasından herhangi bir endişe duymayanların dahi mutlaka özgünlük testini kullanması gerekir. Bazı durumlarda kaynakça ve ek dokümanların alıntı düzeni hatalı olabileceği için bu durum kısmi intihal oranını doğurmaktadır.

Rastlantısal bir intihal durumunu önleyebilmek de yalnızca intihal raporu almakla önlenebileceği için bu konuda gereken hassasiyeti göstermek gerekir. Akademik niteliğe sahip olan çalışmalarda önceliğin özgünlük ve bilimsel nitelik olduğunu unutmamalıyız. Çalışmamızı ilgili enstitüye teslim edene kadar tüm resmi sorumluluğun tarafımızda olduğunu hatırlamalıyız, etik beyanına  bağlı kalarak hazırladığımız tez projelerinin akademik kurumlara birer kaynak olarak bırakıldığını bilmeliyiz. Bu sorumluluk bilinciyle ortaya konan bilimsel metinler uzun yıllar kaynak olarak yararlanılan kaynakçalara dönüşüecektir. Tez projesinin onay aldıktan sonra elde edeceği ikinci büyük ödül ise, sonradan hazırlanacak benzer çalışmalara da yol gösterici olabilmesidir.