Tez yazımında dikkat edilmesi gereken birçok şey bulunmaktadır. Tez yazımında dikkat edilmesi gerekenler;
Konuyu Belirlemek: İlgi alanlarına ve alanındaki literatüre uygun, özgün bir konu seçmek önemlidir.
Araştırma Yapmak: Konuyla ilgili yeterli ve güvenilir kaynaklardan araştırma yaparak derinlemesine bilgi edinmek gerekir.
Kaynakları Düzenli Kullanmak: Tüm kaynaklar doğru şekilde alıntılanmalı ve referans gösterilmelidir.
Tez Yapısına Uymak: Tezin ana hatlarını (giriş, literatür taraması, yöntem, bulgular, sonuçlar) dikkatli bir şekilde takip etmek gerekir.
Akademik Dil Kullanmak: Yazım dili açık, net ve akademik olmalıdır. Gereksiz argodan kaçınılmalıdır.
Yazım Kurallarına Uymak: İmla ve dil bilgisi kurallarına özen gösterilmelidir.
Zaman Yönetimi: Yazım sürecini belirli bir plana göre yönetmek, son dakika işlerini engeller.
Kapsamlı Bir Literatür Taraması Yapmak: Konuyla ilgili yapılmış önceki çalışmaları incelemek, tezin sağlam temellere dayandığını gösterir.
Yazım Sürecinde Düzenli Revizyonlar Yapmak: Tez yazarken düzenli aralıklarla yazdıklarını gözden geçirerek geliştirmeler yapmak gerekir.
Plagiarism’dan Kaçınmak: Başkalarının fikirlerinden faydalanırken uygun şekilde atıfta bulunmak, intihalden kaçınmak gerekir.
Açık ve Tutarlı Bir Argüman Kurmak: Tez boyunca ana argümanlar net bir şekilde ifade edilmeli ve tüm bölümler arasında tutarlılık sağlanmalıdır.
Sonuçları Doğru Yorumlamak: Araştırma bulguları doğru şekilde analiz edilmeli ve sonuçlar güvenilir bir şekilde sunulmalıdır.
Geri Bildirim Almak: Danışman veya akranlardan geri bildirim alarak eksiklikleri görmek ve geliştirme yapmak önemli bir adımdır.
Bu makalede tez yazarken dikkat edilmesi gerekenleri inceleyeceğiz.
İçindekiler:
- Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 1. Konuyu Belirlemek
- 2. Araştırma Yapmak
- 3. Kaynakları Düzenli Kullanmak
- 4. Tez Yapısına Uymak
- 5. Akademik Dil Kullanmak
- 6. Araştırma Yöntemini Belirlemek
- 7. Hipotez Oluşturmak
- 8. Veri Toplama ve Analiz
- 9. Bulguları Sunmak
- 10. Tartışma Yapmak
- 11. Sonuçları Özetlemek
- 12. Kaynakça ve Atıflar
- 13. Yazım ve Dil Bilgisi
Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Konuyu Belirlemek
Tez yazım sürecinin en kritik adımlarından biri, araştırma yapacağınız konuyu doğru seçmektir. Konu seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli faktör, ilgi duyduğunuz ve uzmanlık alanınıza uygun bir konu belirlemektir. Konu, sadece akademik olarak ilgi çekici olmakla kalmamalı, aynı zamanda özgün ve daha önce yeterince araştırılmamış bir alan olmalıdır. Bu, tezinizin akademik katkı sağlamasını ve alanda yeni bilgiler ortaya koymasını mümkün kılar. Konunun özgün olması, tezinizin bilimsel literatüre katkı yapacak değerli bir araştırma haline gelmesine olanak tanır.
Konu seçerken geniş bir konu yerine daha dar bir çerçeve seçmek daha sağlıklı olacaktır. Çok geniş bir konu, tezinizi yazarken odaklanmanızı zorlaştırabilir, dolayısıyla araştırmanızı derinlemesine yapmanıza engel olabilir. Aynı şekilde, çok dar bir konu da yeterli veri bulmanızı zorlaştırabilir. Araştırma yapabileceğiniz yeterli kaynaklara sahip, ancak aynı zamanda özgünlük taşıyan bir konu seçmek bu dengeyi kurmanın anahtarıdır. Ayrıca, konunun mevcut literatürle ne kadar örtüştüğünü araştırarak, konu hakkında daha önce yapılmış çalışmaları incelemek, tezinize sağlam bir temel oluşturacaktır. Konunun akademik, bilimsel ve toplumsal önemi de göz önünde bulundurulmalıdır. Tez yazma sürecinin başından itibaren konunun açık, spesifik ve hedef odaklı olmasına dikkat edilmesi gerekir.
2. Araştırma Yapmak
Tez yazım sürecinde araştırma, başarının anahtarlarından biridir. Araştırmanın amacı, seçilen konu hakkında derinlemesine bilgi edinmek, ilgili literatürü incelemek ve araştırma sürecinde hangi yöntemlerin kullanılacağını belirlemektir. Literatür taraması yapmak, daha önce yapılmış çalışmaları inceleyerek, sizin çalışmanızla neyin yeni olacağını ve hangi boşlukları doldurabileceğinizi anlamanızı sağlar. Literatür taraması sadece var olan bilgiyi toplamakla kalmaz, aynı zamanda araştırma sorularınızı şekillendirebilir, hipotezlerinizi geliştirebilir ve kullanılan yöntemlerin doğru olup olmadığını değerlendirmenize yardımcı olur. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Araştırma yaparken yalnızca güvenilir ve akademik kaynaklardan yararlanmak büyük önem taşır. Kitaplar, dergiler, akademik makaleler ve konferans bildirileri, genellikle en güvenilir kaynaklardır. İnternetteki her bilgi kaynağı güvenilir olmayabilir, bu nedenle kaynakların geçerliliğini ve güvenilirliğini dikkatlice değerlendirmek gereklidir. Ayrıca, konuya dair güncel çalışmaları takip etmek, araştırma alanındaki gelişmeleri anlamanızı sağlar. Araştırma sürecinde, bulduğunuz her yeni kaynağı titizlikle not almalı ve kaynaklarınızı düzenli bir şekilde kaydetmelisiniz. Bunun için referans yönetim araçları kullanmak, kaynakları sistemli bir şekilde düzenlemenizi sağlar ve ilerleyen aşamalarda kaynakça yazarken zaman kazanmanıza yardımcı olur. Araştırma yaparken sorgulayıcı bir yaklaşım benimsemek, elde ettiğiniz bilgilerin doğruluğunu ve geçerliliğini test etmek önemlidir.
3. Kaynakları Düzenli Kullanmak
Kaynak kullanımı, akademik yazımda kritik bir öneme sahiptir. Başkalarının fikirlerinden veya çalışmalarından yararlanırken, bu kaynakları doğru ve sistemli bir şekilde alıntılamak gereklidir. Tezinizde yer alan her kaynağı doğru şekilde alıntılamak, hem etik bir sorumluluktur hem de tezinizi güçlendirir. Kaynakların düzgün bir şekilde kullanılması, tezinizi okuyanların doğru bilgiye ulaşmalarını sağlar. Ayrıca, başkalarının fikirlerini alıntılarken ve kullanırken, kaynağa atıfta bulunmak, tezinizi bilimsel anlamda güvenilir kılar ve intihalden kaçınmanızı sağlar.
Tezinizin her aşamasında, kaynağı doğru şekilde alıntılamak için belirli bir stil kullanmalısınız. Yaygın olarak kullanılan stil ve referans biçimleri arasında APA, MLA ve Chicago yer almaktadır. Tez yazımında hangi stilin kullanılacağı genellikle üniversitenizin veya bölümünüzün yazım kılavuzunda belirtilir. Bu stilin belirlenmesi, kaynağa atıfta bulunurken, dipnot kullanırken, metin içi alıntılar yaparken ve kaynakça oluştururken tutarlılığı sağlar. Kaynakları düzenli kullanmanın başka bir avantajı, araştırma sürecinde bulduğunuz verileri doğru şekilde sınıflandırmanızı ve gerektiğinde bu verilere kolayca ulaşmanızı sağlar. Bir kaynak kullanıldığında, doğru ve tam referanslar eklenmeli, bu referanslar metin içinde uygun bir şekilde yerleştirilmelidir.
4. Tez Yapısına Uymak
Tezinizin yapısı, araştırmanızı nasıl sunacağınızı ve hangi bilgilerin hangi sırayla verileceğini belirler. Bu yapı, tezinizi yazarken sizi doğru bir yolda tutar ve akademik yazımın temel standartlarına uygun olmanızı sağlar. Tez yapısının genellikle giriş, literatür taraması, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç bölümleri olmak üzere belirli bir düzeni vardır. Giriş kısmı, araştırmanın amacını, önemini ve hangi sorulara cevap arayacağını açıklayan bir çerçeve sunar. Bu bölümde araştırma soruları net bir şekilde ifade edilmelidir.
Literatür taraması, daha önce yapılmış benzer çalışmaların incelendiği ve tezinizi nasıl şekillendireceğinize dair bir temel oluşturduğunuz bölümdür. Yöntem kısmı, araştırmanızın hangi yöntemle yapıldığını, kullanılan teknikleri ve araçları açıklar. Bu bölümde, araştırma sürecinde uyguladığınız verileri toplama ve analiz etme yöntemlerine dair ayrıntılar verilmelidir. Bulgular bölümü, araştırma sürecinde elde ettiğiniz verilerin net bir şekilde sunulduğu bölümdür. Bu veriler, tablo, grafik veya metinle açıklanabilir. Tartışma bölümü ise bulguların anlamını yorumladığınız ve araştırmanın teorik ve pratik açıdan ne tür sonuçlar doğurduğunu belirttiğiniz kısmıdır. Sonuçlar bölümü, tezinizi özetler ve gelecekte yapılacak araştırmalara dair öneriler sunar. Tez yazarken bu yapıya uymak, okuyucunun araştırmanızı anlamasını kolaylaştırır ve tezinizin akademik değerliliğini artırır.
5. Akademik Dil Kullanmak
Tez yazarken kullanılan dilin akademik bir düzeyde olması gerektiği unutulmamalıdır. Akademik dil, öz, açık ve net olmalıdır. İfade biçimi, fazla süslü veya duygu yüklü olmamalıdır. Tezinizde kullandığınız dil, bilimsellikten ödün vermemeli ve metninizi okuyacak kişilerin kolayca anlayabileceği bir şekilde düzenlenmelidir. Bu, tezinizin anlaşılabilirliğini artırırken, aynı zamanda akademik çevrelerdeki güvenilirliğinizi de artırır.
Akademik dilde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, nesnellik ilkesine sadık kalmaktır. Tez yazarken kişisel görüşlerden ve duygusal ifadelerden kaçınılmalıdır. Tez, araştırmaya dayalı, objektif ve analitik bir çalışmadır. Kişisel ifadeler yerine veriler ve bulgular üzerinden yorum yaparak, bilimselliği korumak gerekir. Ayrıca, akademik dilde doğru ve açık terminoloji kullanımı da önemlidir. Özellikle alanınızla ilgili teknik terimler doğru şekilde tanımlanmalı ve tutarlı bir biçimde kullanılmalıdır. Gereksiz tekrarlardan kaçınılmalı ve cümleler kısa, öz ve anlaşılır olmalıdır. Akademik dilde dil bilgisi kurallarına dikkat etmek, dilin doğru ve profesyonel olmasını sağlar.
6. Araştırma Yöntemini Belirlemek
Tez yazarken, doğru araştırma yöntemini seçmek, elde ettiğiniz sonuçların geçerliliği ve güvenilirliği açısından kritik bir öneme sahiptir. Araştırma yöntemi, çalışmanızın temelini oluşturur ve araştırma sorularınıza en iyi şekilde cevap almanızı sağlar. Seçtiğiniz yöntem, konunuza ve araştırma amacınıza uygun olmalıdır. Temelde iki ana araştırma yöntemi vardır: nicel (sayısal) ve nitel (niteliksel). Nicel araştırmalar, sayısal verilere dayalı analizler yapar, anketler veya deneysel çalışmalar gibi yöntemlerle bilgi toplar. Nitel araştırmalar ise daha çok derinlemesine incelemeye dayalıdır, bireylerin görüşlerini veya belirli bir fenomeni anlamaya yönelik teknikler kullanır. Yöntem seçiminde, hangi tür verilerin toplanacağı, verilerin nasıl analiz edileceği ve hangi araçların kullanılacağı gibi faktörler belirleyicidir.
Yöntem kısmında, kullanılan tekniklerin açıklanması çok önemlidir. Seçilen yöntemlerin neden bu şekilde tercih edildiğini, bu yöntemlerin araştırma sorularına nasıl hizmet edeceğini açıkça ifade etmek gereklidir. Ayrıca, araştırmanın sınırlılıklarını ve uygulanabilirliğini de ele almak, araştırmanızın daha sağlam bir temele dayandığını gösterir. Yöntem kısmı, tezinizin en teknik bölümüdür ve bu yüzden çok dikkatlice yazılmalıdır. Doğru bir yöntem seçimi, tezinizi hem teorik hem de pratik açıdan daha değerli hale getirir. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
7. Hipotez Oluşturmak
Tez yazarken hipotez oluşturmak, araştırmanın yönünü belirleyen bir aşamadır. Hipotez, araştırma sürecinde test edilmesi gereken bir önermedir ve bu önerme genellikle araştırma sorusuna bir cevap niteliğindedir. Hipotez, çalışmanızın başında net bir şekilde ortaya konmalı ve bu hipotez, araştırma sürecinde toplanan verilerle doğrulanabilir veya yanlışlanabilir olmalıdır. Hipotezinizin açık ve spesifik olması gerekir. Bu, verilerinizi toplarken ve analiz ederken hangi sonuçları bekleyeceğinizi anlamanızı sağlar. Hipotez, araştırma sorularınıza yönelik bir tahmin yapmanızı sağlar ve bu tahminin doğruluğunu test etmek için araştırma süreci ilerler.
Hipotez oluştururken, mevcut literatürden edindiğiniz bilgileri göz önünde bulundurmalısınız. Çünkü literatür taraması, sizin hipotezinizin dayandığı temeli oluşturur. Ayrıca, hipotezinizin, araştırma sorularınızla uyumlu ve araştırma yönteminizle test edilebilir olması gereklidir. Hipotez, sonuçların daha anlamlı hale gelmesi için araştırma boyunca rehberlik eder. Hipotez doğru şekilde test edilirse, araştırmanızın geçerliliği artar. Ayrıca, hipotezdeki olası değişkenler de göz önünde bulundurulmalıdır; örneğin, kontrol grubu veya denek seçimi gibi faktörler hipotezinizi test etmenizde rol oynar.
8. Veri Toplama ve Analiz
Veri toplama ve analiz aşaması, tezinizin en yoğun ve en kapsamlı kısmıdır. Bu aşamada, araştırma sorularınıza cevap bulabilmek için gerekli olan veriler toplanır. Veriler, seçilen araştırma yöntemine göre farklı şekillerde toplanabilir. Nicel araştırmalarda anketler, gözlemler veya deneysel çalışmalar kullanılarak sayısal veriler toplanırken, nitel araştırmalarda mülakatlar, odak grup görüşmeleri veya belge incelemeleri gibi tekniklerle nitel veriler toplanır. Verilerin toplanması sırasında, her adımda dikkatli olunmalı ve doğru veri toplama yöntemleri kullanılmalıdır. Toplanan verilerin güvenilirliğini sağlamak için, uygun örneklem seçimi yapılmalı ve verilerin doğruluğu kontrol edilmelidir. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Veri toplandıktan sonra, bu verilerin analiz edilmesi gerekir. Veri analizi, verilerin anlamlı hale getirilmesi ve araştırma sorularına cevap bulunabilmesi için gereklidir. Nicel veriler genellikle istatistiksel analizlerle işlenir; bu aşama için çeşitli istatistiksel yazılımlar kullanılabilir. Nitel veriler ise tematik analiz, içerik analizi veya diğer nitel analiz teknikleriyle incelenir. Analiz sürecinde, verilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak önemlidir. Ayrıca, verilerin analizinden elde edilen bulgular, hipotezinizi doğrulamak veya çürütmek için kullanılacaktır. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta, verilerin yorumlanması sırasında tarafsızlık ilkesine sadık kalmaktır. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
9. Bulguları Sunmak
Bulgular kısmı, araştırma sürecinin en önemli bölümlerinden biridir. Bu bölümde, araştırma sırasında elde edilen tüm veriler, bulgular ve gözlemler net bir şekilde sunulmalıdır. Verilerin sunulmasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, bilgilerin açık ve anlaşılır bir biçimde sunulmasıdır. Bulgular kısmında veriler, genellikle tablo, grafik veya şekil gibi görsel araçlarla desteklenebilir. Bu görseller, verilerin daha kolay anlaşılmasını sağlar ve tezinizin bilimsel değerini artırır. Verileri sunarken, her bir bulgunun neyi ifade ettiğini, hangi sonuçları gösterdiğini ve bu bulguların araştırma sorularınıza nasıl hizmet ettiğini net bir şekilde açıklamak gereklidir. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bulgular kısmında, yalnızca veri sunulmaz; aynı zamanda verilerle ilgili kısa bir açıklama da yapılır. Bu açıklamalar, verilerin ne anlama geldiğini ve nasıl bir genel sonuca ulaşıldığını gösterir. Bulunan veriler, hipotezinizi test etmek için nasıl kullanıldığını ve elde edilen sonuçların, literatürle nasıl bir ilişki içinde olduğunu gösteren bir tartışma içerebilir. Bulgular kısmı, yazının en objektif bölümü olmalı ve kişisel yorumlardan kaçınılmalıdır. Sadece verilerin kendisi ve bulguların yorumlanması yer almalıdır.
10. Tartışma Yapmak
Tartışma kısmı, bulgularınızı yorumladığınız ve bu bulguları mevcut literatürle karşılaştırdığınız bölümdür. Bu bölümde, elde edilen verilerin ne anlama geldiği üzerine derinlemesine analizler yapılır. Bulgular, literatürle ilişkili bir şekilde ele alınmalı ve bu bulguların önceden yapılmış çalışmalarla nasıl örtüştüğü veya onlardan nasıl farklılaştığı tartışılmalıdır. Tartışma kısmı, araştırmanın katkılarını, sınırlılıklarını ve gelecekte yapılacak araştırmalara yönelik önerileri içerir. Burada, bulgularınızı yorumlarken bilimsel bir yaklaşım benimsemeli ve sonuçları nesnel bir şekilde değerlendirmelisiniz.
Tartışma, genellikle şu soruları içeren bir yapıdadır: Elde edilen bulgular ne anlama geliyor? Bulgular hipotezinizi doğruladı mı? Elde ettiğiniz sonuçlar literatürdeki önceki çalışmalarla nasıl örtüşüyor? Çalışmanızın sınırlılıkları nelerdir? Gelecekteki araştırmalara dair hangi önerilerde bulunabilirsiniz? Bu tür bir yapı, tartışma kısmınızın akademik doğruluğunu artırır ve araştırma sonuçlarınızın bilimsel bağlamda nasıl değerlendirileceğini gösterir. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
11. Sonuçları Özetlemek
Sonuçlar bölümü, tezinizin en kritik kısmıdır çünkü bu bölüm, araştırmanızın genel bulgularını ve katkılarını özetler. Sonuçlar, çalışmanızın en önemli noktalarını kısaca anlatmalı ve bulguların ne gibi sonuçlar doğurduğunu vurgulamalıdır. Bu bölümde, araştırma sorularınıza verilen cevapları net bir şekilde belirtmelisiniz. Ayrıca, bu sonuçların literatüre nasıl bir katkı sağladığını da açıklamalısınız. Sonuçlar kısmı, genellikle önerilerle son bulur. Gelecekte yapılacak araştırmalar, konuya dair daha derinlemesine incelemeler ve yeni hipotezler burada tartışılabilir. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sonuçlar kısmının net ve öz olması gerekir. Burada fazla detaya girilmemeli, yalnızca araştırmanın ana bulguları özetlenmelidir. Araştırma sonuçları, çalışmanızın akademik anlamını ve önemini belirten bir açıklama ile sonlandırılabilir. Bu bölümde, önceki bölümlerde sunulan verilerin kısa bir özeti yapılır ve çalışmanın katkıları vurgulanır. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
12. Kaynakça ve Atıflar
Tez yazarken en önemli detaylardan biri, kaynakların doğru ve düzenli bir şekilde atıfta bulunulmasıdır. Kaynakça, tezinizin sonunda yer almalı ve her bir kaynağın doğru bir şekilde referans gösterilmesi gerekir. Kaynakların doğru şekilde belirtilmesi, tezinizi daha güvenilir kılar ve intihal yapmaktan kaçınmanızı sağlar. Ayrıca, kaynakça düzeni de akademik yazımın bir parçasıdır ve belirli bir yazım stiline (APA, MLA, Chicago vb.) uygun olmalıdır.
Kaynakça kısmında yer alan her bir kaynak, tezin içindeki metinlere uygun bir şekilde atıfta bulunulmalıdır. Her bir alıntı veya referans, metin içinde doğru bir biçimde belirtilmeli ve kaynakça kısmında tam bir şekilde yer almalıdır. Kaynakça yazarken kullanılan stilin tutarlılığı büyük önem taşır. Kaynaklar, yazarın adı, yayım yılı, başlık, yayıncı gibi temel bilgileri içermelidir. Kaynakça, tezinizin bilimsel güvenilirliğini artıran önemli bir unsurdur. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
13. Yazım ve Dil Bilgisi
Tez yazdırma ve tez hazırlama da dil bilgisi kurallarına dikkat etmek, akademik yazının kalitesini doğrudan etkiler. Yazım hataları, dil bilgisi yanlışlıkları ve noktalama hataları, tezinizin profesyonel görünümünü zedeler ve okuyucunun dikkatini dağıtabilir. Bu nedenle, tez yazarken dil bilgisi kurallarına özen göstermek gerekir. Dilin doğru, akıcı ve anlaşılır olması gerekir. Yazım hatalarından kaçınmak için yazım denetimi yapmak, kelimeleri dikkatlice seçmek ve cümlelerin doğru yapılandırılmasına özen göstermek önemlidir.
Yazım sürecinde dilin tutarlı olması gerekir; aynı terimler ve ifadeler sürekli kullanılmalı ve yazım biçimi aynı olmalıdır. Dil bilgisi hataları, yalnızca yazının kalitesini değil, aynı zamanda akademik ciddiyetini de olumsuz etkiler. Bu nedenle, tezinizin sonunda detaylı bir dil kontrolü yapmalı, yazım hatalarını ve dil bilgisi eksikliklerini gidermelisiniz. Tez Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler