Akademik hayatın en önemli aşamalarından birisi tez hazırlama sürecidir. Lisans ve lisansüstü öğrencilerin karşılaştığı tez süreci her ne kadar zorlu bir süreç olsa da aynı zamanda bir o kadar da öğreticidir. Dışarıdan bakıldığında hazırlanan tezler sadece birer yazılı metindir. Ancak genel anlamda ele alındığında tez hazırlamak her bir öğrencinin araştırma yeteneklerini, yazılı ifade yeteneklerini ve analitik düşünme becerilerini ortaya koyan çok önemli bir çalışmadır. Dolayısıyla başarılı olarak nitelendirilebilecek bir tez hazırlamak elbette sadece yazı yazma becerisinin çok ötesinde birbirine bağlantılı farklı birçok kritik aşamayı da içermektedir. Bu nedenle tez aşamasında olan her bir öğrencininpiyasa hazırlarken nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda kapsamlı bir bilgi sahibi olması gerekir.
Akademik kariyerinizin en önemli aşamalarından birisi olan pes hazırlamak belirli bir konu üzerinde derinlemesine bir araştırma yapmak ve bu araştırmayı bilimsel bir bakış açısıyla sunmak demektir. Öğrencilerin kendi alanlarındaki uzmanlık seviyesini gösteren bu belge akademik dünyada büyük bir ciddiyetle değerlendirilmektedir.
Başarılı bir tez doğru bilgiye sahip olmakla birlikte bu bilgiyi düzenli ve mantıklı bir şekilde sunmayı da gerektirir. Dolayısıyla tez hazırlama süreci ilk aşamadan itibaren detaylı bir şekilde ele alınmalı ve tüm aşamalar son derece dikkatli bir şekilde yönetilmelidir. Tez yazım süreci uzun ve zorlu olabilir. Doğru planlama ve disiplinli bir çalışma ile bu süreci başarılı bir şekilde atlatmamız mümkün olacaktır.
Peki tez hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir? İşte bu aşamada bilmeniz gereken detaylar;
İçindekiler:
Zorlu Bir Tez Yazım Sürecinde Bilmeniz Gerekenler
İçerdiği konu ne olursa olsun tez yazma süreci oldukça uzun bir zaman dilimini kapsamaktadır. Ve bu zaman dilimi içerisinde ayrıntılı bir araştırma yapmayı gerektirir. Eğer ortaya başarılı bir test çıkarmak istiyorsanız yazacağınız konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmanız gerekir. Başarılı bir tez için konuya hakim olmak, doğru araştırma yapmak, ve yaptığınız bu araştırmaları ikna edici bir şekilde sunabilmek gerekir. Dolayısıyla araştırma ve yazma süreçlerine büyük bir özen göstermeniz önemlidir.
Tez yazım süreci için ilk adımda araştırma amacınızı belirlemeniz gerekir. Araştırma amacı gezinizin temel yönlerini şekillendirerek çalışmanızın odak noktasını belirler. Eğer amacınızı belirlemeden yazmaya başlarsanız bu zaman kaybı olabilir ve tezinizi yönlendirmekte zorluk yaşayabilirsiniz.
Konu Seçimi
Eğer ortaya başarılı bir tez çıkarmak istiyorsanız iyi bir tez yazım sürecinin temelinde doğru bir konu seçimi yatmaktadır. Doğru bir konu seçimi yaptığınızda bu seçim hem tez araştırma sürecine hem de tezinin genel başarısını büyük ölçüde etkilemektedir. Bu aşamada sizlere yapılacak önerilerin başında ilgi duyduğunuz ve derinlemesine incelemek istediğiniz bir konu seçimi yapıyor olmanızdır. Seçeceğiniz konu akademik hedeflerinize ve elbette kişisel ilgi alanlarınıza uygun olmalıdır. Bununla birlikte seçilecek konunun literatürdeki boşlukları doldurabilecek bir konu olması da oldukça önemlidir. Örneğin daha önce yeterince incelenmemiş veya eksik kalmış bir konu seçmek hem sizin için önemli bir çalışma olacak hem de akademik dünyaya önemli bir katkı sağlayacaktır.
Konu seçiminde dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta Seçmiş olduğunuz konunun araştırma uygun olup olmadığıdır. Bu aşamada tez konularının çok geniş veya çok dar olmamasına dikkat etmeniz gerekir. Eğer çok geniş bir konu seçerseniz üzerine derinlemesine bir çalışma yapmanız zorlaşacaktır. Eğer çok dar bir konu seçerseniz bu durum yeterli veri ve literatür bulmanızı engelleyecektir.
Konu seçimi denildiğinde karşımıza çıkan bir diğer önemli nokta ise seçtiğiniz konuların yenilikçi olması ve akademik dünyaya katkı sağlayabilecek alanları içermesidir. Özgün bir konu seçiyor olmanız akademik dünyada dikkat çekmenize yardımcı olacaktır. Ve elbette ileride daha geniş çaplı bir çalışma için temel arz edecektir.
Literatür Taraması
Tez yazım sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli aşamalardan birisi de literatür taramasıdır. Literatür taramasında seçmiş olduğunuz konu hakkında daha önceden yapılmış olan akademik çalışmaların incelenmesi ve analiz edilmesi yer almaktadır. Literatür taraması yapmak istediğinizde bu süreçte mevcut bilgileri özetlemeniz söz konusudur. Bununla birlikte mevcut bilgilerin eksiklikleri, çelişkileri ve gelecekte yapılacak olan araştırmalar için açık olan alanları ortaya çıkarmanız gerekir. Doğru bir literatür taramasıyla birlikte araştırma sorusunun çerçevesini çizerek tezinize yön verecek soruları belirlemeniz mümkündür.
Başarılı ve doğru bir literatür taraması için kapsamlı ve derinlemesine bir inceleme yapmamız gerekir. Sürece konuya dair anahtar kaynakların belirlenmesiyle başlamalısınız. Bu kaynaklardan elde edilen bulguları dikkatli bir şekilde değerlendirmelisiniz. Birbirinden farklı araştırma yöntemleri kullanarak birbirinden farklı bakış açıları ortaya koymalısınız. Literatür taraması yerel kaynaklarla sınırlı kalmamalıdır. Dünya genelindeki bilimsel literatür de mutlaka göz önüne alınmalıdır.
Literatür taramasının sağlamış olduğu en önemli avantajlardan birisi boşlukların en doğru şekilde keşfedilmesidir. Daha önce yapılan çalışmaları incelediğinizde hangi soruların hala yanıtlanmamış olduğunu tespit edebilir ve dolayısıyla hangi alanlarda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini keşfedebilirsiniz. Bu bilgelerden yola çıkarak tezinin odak noktasını belirleyebilirsiniz.
Araştırma Metodolojisi
Tez yazarken dikkat etmeniz gereken bir diğer önemli nokta doğru araştırma metodolojisini seçmek olacaktır. Araştırma yaparken kullanılacak olan teknikleri ve araçları belirlemek metodoloji olarak adlandırılmaktadır. Tez hazırlama sürecinde araştırma metodolojisini belirlediğinizde araştırma sürecinin nasıl ilerleyeceğini ve bulguların ne kadar güvenilir olacağını da doğrudan belirlemiş olacaksınız.
Araştırma metodolojisi nitel ve nicel olmak üzere 2 farklı yöntemle belirlenmektedir. Nicel araştırmalar sayısal verilere bağlıyken nitel araştırmalar kelimeleri ve anlamları üzerine yoğunlaşmaktadır. Her 2 yöntemde de dikkat etmeniz gereken tek nokta verilerinizi doğru ve güvenilir kaynaklardan alıyor olmanızdır.
Tez Yapısının Düzeni
Tez yapısının düzeni tez yazım sürecinde dikkat etmeniz gereken noktalardan birisidir. Tez başlığı, alt başlıklar ve bölümler bir tezin yapısını oluşturmaktadır. Bu yapı okurlarınızın çalışmaları anlamasını kolaylaştıracaktır.
Seçeceğiniz tez başlıkları tezin ana temasına uygun olmalı ve konunun özünü içermelidir. Her bir başlık alt başlıklarla daha da çeşitlendirilebilmektedir.
Tez Yazım Kuralları
Bir tez hazırlarken tez içerisinde uygulayacağımız yazım kuralları çok önemlidir. Bu aşamada dikkat etmeniz gereken en önemli nokta belirsiz bir dil ve belirsiz ifadelerden uzak durmanız olacaktır. Çünkü belirsiz ifadeler kafa karıştırıcı olduğundan tezinizin ciddiyetine zarar verecektir.
Tezinin formatı dikkate almanız gereken bir diğer detaydır. Çünkü her bir üniversitenin talep etmiş olduğu tez yazım kuralları farklı olabilmektedir. Bunun önüne geçebilmek için üniversitenizin size sunduğu yazım şablonlarını incelemeli ve bu şablonlara göre hareket etmelisiniz.
Tez Kontrolü
Tez hazırlarken dikkat edebileceğiniz en önemli ve son nokta tez kontrolü olacaktır.Hazırlamış olduğunuz tezinizin kapsamlı bir şekilde kontrol edilmesi gerekmektedir. Son aşamada yapacağınız bu kontrol ile dil bilgisi yanlışlarını, yazım hatalarını ve anlam belirsizlikleri dini tespit edebilirsiniz. Bu aşamada uzmanların size önerisi tezinizi teslim etmeden önce en az 3 kez kontrol ediliyor olmasıdır. Böylelikle hem yazım hatalarını tespit edebilir hem de yazınızın akışını daha profesyonel bir hale getirebilirsiniz.
